Notaris nodig? Complete gids voor het vinden van de beste notaris

Complete gids voor notarisdiensten 2025

Een notaris is essentieel bij belangrijke juridische stappen zoals het kopen van een huis, opstellen van een testament of oprichten van een bedrijf. In deze uitgebreide gids vind je antwoord op alle vragen over notarissen in Nederland: wat ze doen, wanneer je ze nodig hebt, wat het kost en hoe je de beste notaris vindt.

Wat is een notaris?

Een notaris is een onafhankelijke juridische professional met een unieke publieke functie. Wat een notaris precies is en waarom deze functie bestaat, heeft alles te maken met zijn dubbele rol.

De dubbele rol van een notaris

De notaris vervult namelijk twee functies tegelijk. Als publieke functionaris wordt hij benoemd door de Koning en handelt hij in het algemeen belang. Tegelijkertijd is hij zelfstandig ondernemer die zijn eigen praktijk voert en zijn eigen tarieven bepaalt.

Wat een notaris echt uniek maakt, is zijn onafhankelijkheid en onpartijdigheid. Hij is niet gebonden aan één partij, maar behartigt de belangen van alle betrokkenen. Daarbij garandeert hij juridische correctheid dankzij jarenlange opleiding en ervaring.

Authentieke aktes: de kracht van de notaris

De grootste meerwaarde van een notaris zit in het maken van authentieke aktes. Deze documenten hebben een bijzondere juridische status: ze hebben volledige bewijskracht voor de rechter, zijn direct uitvoerbaar zonder tussenkomst van de rechter, worden eeuwig bewaard in het notarieel archief en zijn internationaal erkend en vertrouwd.

Voor bepaalde handelingen heb je wettelijk verplicht een notaris nodig. Denk aan de overdracht van onroerend goed, het vestigen van een hypotheek, het oprichten van bedrijven zoals een BV of Stichting, en het opstellen van huwelijkse voorwaarden voor het huwelijk.

Lees meer over wat een notaris is en waarom deze functie bestaat.

Wat doet een notaris?

Een notaris heeft diverse taken die verder gaan dan alleen het tekenen van documenten. We leggen de belangrijkste uit.

Vastgoed en hypotheken

Bij vastgoedtransacties speelt de notaris een cruciale rol. Hij stelt de akte van levering op bij een huiskoop, verzorgt de hypotheekakte, regelt de eigendomsoverdracht en zorgt voor inschrijving bij het Kadaster. Ook controleert hij of er lasten en beperkingen op de woning rusten.

Wanneer je je hypotheek wilt oversluiten, helpt de notaris met het aflossen van de oude hypotheek en het vestigen van een nieuwe. Ook bij een tweede hypotheek of het omzetten van een aflossingsvrije hypotheek schakelt je een notaris in.

Familie en erfrecht

Op het gebied van familierecht adviseert en begeleidt de notaris bij levensveranderende momenten. Hij stelt testamenten op en bewaart deze veilig, regelt huwelijkse voorwaarden en samenlevingscontracten, legt echtscheidingsconvenanten vast en begeleidt bij het afwikkelen van erfenissen.

Ook bij schenkingen speelt de notaris een belangrijke rol. Hij stelt schenkingsaktes op en zorgt ervoor dat deze fiscaal optimaal zijn gestructureerd.

Ondernemingsrecht

Voor ondernemers is de notaris onmisbaar bij het oprichten van een BV, Stichting of Vereniging. Hij voert statutenwijzigingen door, stelt aandeelhoudersovereenkomsten op en begeleidt bij bedrijfsovernames, fusies en splitsingen.

Advies en begeleiding

Naast het formele werk biedt een notaris waardevol juridisch advies op maat. Hij legt de gevolgen van verschillende keuzes uit, suggereert alternatieve oplossingen, helpt bij fiscale optimalisatie en denkt mee over toekomstscenario's.

Ontdek gedetailleerd wat een notaris allemaal doet.

Wanneer heb je een notaris nodig?

In sommige situaties is een notaris wettelijk verplicht, in andere sterk aanbevolen. Het is goed om het verschil te kennen.

Verplicht via notaris

Bij onroerend goed kom je niet om een notaris heen. Of je nu een huis koopt of verkoopt, een schenking of erfenis met onroerend goed ontvangt, een hypotheek vestigt of aflost, of je hypotheek wilt oversluiten - een notaris is wettelijk verplicht. Ook bij het vestigen van erfpacht moet je naar de notaris.

Voor bedrijven geldt hetzelfde bij het oprichten van een BV, NV, Stichting of Vereniging, het wijzigen van statuten, fusies en splitsingen, en het ontbinden van een rechtspersoon. Een aandeelhoudersovereenkomst is niet verplicht via de notaris, maar wel sterk aanbevolen.

Bij huwelijk zijn alleen huwelijkse voorwaarden die voor het huwelijk worden opgesteld, wettelijk verplicht via de notaris. Ook het wijzigen van huwelijkse voorwaarden en scheiding van tafel en bed vereisen een notaris.

Sterk aanbevolen via notaris

Hoewel een testament handgeschreven mag worden, is dit risicovol. Een notarieel testament biedt juridische zekerheid en voorkomt geschillen. Hetzelfde geldt voor een levenstestament, samenlevingscontract, schenkingsakte of volmacht bij langdurige afwezigheid.

De voordelen zijn duidelijk: juridische zekerheid, voorkomen van geschillen, fiscaal voordeliger, professioneel advies en veilige registratie en bewaring.

Wanneer is een notaris niet verplicht?

Je kunt zelf huurovereenkomsten, arbeidscontracten, gewone koopovereenkomsten, facturen en offertes, en algemene voorwaarden regelen. Let op: de koopovereenkomst voor een huis wordt vaak door een makelaar opgesteld, maar de definitieve overdracht via de akte van levering moet altijd via de notaris.

Wat kost een notaris?

Notariskosten variëren per dienst en per notariskantoor. Sinds 1999 zijn de tarieven vrij, wat betekent dat vergelijken loont.

Kosten bij huiskoop

Voor een gemiddelde huiskoop betaal je tussen €1.350 en €2.600 aan notariskosten. Dit bestaat uit de akte van levering (€800 - €1.500), de hypotheekakte (€400 - €800) en kadasterkosten (€150 - €300 in totaal).

Een concreet voorbeeld bij een woning van €350.000: akte van levering €1.000, hypotheekakte €600, kadaster levering €150, kadaster hypotheek €150, overige kosten €100, en BTW (21% over honorarium) €336. Dit komt neer op een totaal van €2.336.

Kosten andere diensten

Een individueel testament kost tussen €150 en €400, een partnertestament €300 tot €800. Complexe testamenten kunnen oplopen tot €1.500.

Bij bedrijfsoprichting betaal je voor een BV €800 tot €1.500, voor een Stichting €600 tot €1.200, en voor een statutenwijziging €400 tot €800.

Standaard huwelijkse voorwaarden kosten €400 tot €800, op maat gemaakte voorwaarden €800 tot €1.500, en het wijzigen van bestaande voorwaarden €600 tot €1.200.

De kosten voor het oversluiten van je hypotheek liggen lager dan bij een eerste hypotheek: tussen €400 en €800 voor het notariswerk, plus €400 tot €600 voor de nieuwe hypotheekakte en €100 tot €200 aan kadasterkosten.

Wat zit er in de notariskosten?

Het honorarium van de notaris omvat zijn arbeid en expertise, advies en uitleg, het opstellen van documenten, controles en onderzoek, en de tijd en aandacht die hij aan jouw zaak besteedt.

Daarnaast worden bepaalde kosten doorberekend: kadasterkosten (vast tarief overheid), griffierechten, uittreksels van de Kamer van Koophandel, identiteitsverificatie en archivering. Over het honorarium betaal je 21% BTW, maar niet over de doorberekende kosten.

Kosten besparen

Vergelijk altijd minimaal drie notarissen. Vraag offertes aan, let op wat inbegrepen is, check reviews en reputatie, en bespreek de mogelijkheden. Online notarissen zijn vaak goedkoper, net als notarissen buiten grote steden. Combineer diensten bij één notaris waar mogelijk en vraag naar pakketprijzen.

Let wel op verborgen kosten zoals administratiekosten, kopieerwerk, spoedtoeslagen of parkeren en reiskosten. Bedenk ook dat goedkoop niet altijd voordelig is: service, bereikbaarheid, ervaring en zorgvuldigheid kosten geld maar kunnen je later veel geld en zorgen besparen.

Hoe kies je een goede notaris?

De juiste notaris kiezen kan duizenden euro's schelen en veel stress voorkomen. Gebruik deze tips bij het vinden van een notaris.

De belangrijkste criteria

Specialisatie en ervaring zijn cruciaal. Kies een notaris met ervaring in jouw type zaak, of het nu gaat om vastgoed, erfrecht of ondernemingsrecht. Check zijn track record en vraag naar referenties.

Reputatie check je via online reviews. Zoek naar minimaal 4,5 sterren op Google bij minstens 50 beoordelingen. Let op recente en consistente positieve feedback. Controleer ook Trustpilot voor een completer beeld.

Transparantie over kosten is essentieel. Een goede notaris geeft vooraf een duidelijke offerte met specificatie van alle kosten. Er mogen geen verrassingen achteraf komen, en hij legt uit welke kosten worden doorberekend.

Bereikbaarheid en communicatie maken het verschil in de ervaring. Kies een notaris die snel antwoordt op vragen, flexibel is in afspraken (zijn avond- en weekendafspraken mogelijk?), en goed bereikbaar blijft tijdens het proces. Hij moet duidelijke uitleg geven in begrijpelijke taal, geduld hebben bij vragen, en je proactief informeren over de voortgang.

Locatie en serviceniveau spelen ook mee. Is het kantoor dichtbij of biedt hij online diensten? Zijn er parkeervoorzieningen en is het toegankelijk voor mindervaliden? Kan je videobellen? Belangrijk is ook hoeveel persoonlijke aandacht je krijgt en of er nazorg is na afronding.

Vragen om te stellen

Bij het eerste contact vraag je: "Hoeveel ervaring heeft u met mijn situatie?", "Wat zijn de totale kosten inclusief alle bijkomende kosten?", "Hoe lang duurt het proces gemiddeld?", "Hoe worden we op de hoogte gehouden?" en "Zijn avond- of weekendafspraken mogelijk?"

Bij huiskoop specifiek vraag je ook of hij het hypotheekdeel doet, of er vooronderzoek wordt gedaan, wat er gebeurt als er problemen zijn met de woning, en wanneer je de conceptakte krijgt.

Waarschuwingssignalen

Vermijd notarissen die geen duidelijke offerte geven, slecht bereikbaar zijn, veel negatieve reviews hebben, haast maken zonder uitleg, geen tijd nemen voor vragen, vage antwoorden geven over kosten, niet luisteren naar jouw situatie, of geen lid zijn van de KNB (Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie).

Lees alle tips voor het vinden van de beste notaris.

Types notariskantoren

Bij de keuze voor een notaris loop je verschillende types praktijken tegen. Elk heeft zijn voor- en nadelen.

Traditioneel notariskantoor

Een traditioneel kantoor heeft een fysieke locatie in jouw stad of dorp waar je voor persoonlijke afspraken terecht kunt. Het voordeel is het persoonlijke face-to-face contact, lokale kennis van de markt, een direct aanspreekpunt en een vertrouwd gevoel. Nadelen zijn vaak hogere kosten, beperkte openingstijden, reistijd naar het kantoor en minder flexibiliteit.

Dit type kantoor is geschikt voor mensen die persoonlijk contact waarderen, bij complexe situaties die uitleg vereisen, voor ouderen die minder digitaal handig zijn, of wanneer je voorkeur hebt voor lokale binding.

Online notaris

Een online notaris werkt volledig digitaal. Je belt via video voor besprekingen, uploadt documenten online en hij werkt landelijk. Het grote voordeel is dat online notarissen vaak 20 tot 40 procent goedkoper zijn. Je hebt geen reistijd, profiteert van flexibele tijden en krijgt vaak snelle afhandeling.

Nadelen zijn het ontbreken van persoonlijk contact, de noodzaak om technisch vaardig te zijn, en het feit dat deze diensten minder geschikt zijn voor zeer complexe zaken. Voor sommige mensen voelt het onpersoonlijk.

Online notarissen zijn ideaal voor technisch vaardige mensen, prijsbewuste kopers, eenvoudige transacties en drukke mensen zonder veel tijd. Bekende online notarissen zijn Knab Notarissen, De Hypotheekshop Notarisdiensten, Online-notaris.nl en Viisi Notarisdiensten.

Hybride notaris

De hybride notaris combineert online en fysieke dienstverlening. Je kiest tussen videobellen en een fysieke afspraak, de voorbereiding gebeurt digitaal maar fysieke ondertekening is mogelijk. Dit biedt flexibiliteit in contact, is kostenefficiënt, biedt persoonlijk contact waar nodig, en voelt modern en toegankelijk. Het beste van beide werelden dus, geschikt voor gemiddelde transacties waarbij flexibiliteit belangrijk is.

Het notarisproces: wat kun je verwachten?

Algemene tijdlijn

Het proces bij de notaris duurt gemiddeld vier tot zes weken bij een huiskoop. De eerste week neem je contact op, vraag je een offerte aan en plan je een afspraak. In week twee en drie verzamel je documenten, doet de notaris onderzoek en wordt de conceptakte opgesteld.

Week drie tot vier gebruik je om de conceptakte door te lezen, vragen te stellen en eventuele aanpassingen door te voeren. In week vier tot zes vindt de ondertekening plaats, wordt de betaling afgewikkeld, schrijft de notaris in bij het Kadaster (duurt één tot twee dagen) en ontvang je de afschriften.

Voor andere diensten zijn de doorlooptijden korter. Een testament regelen duurt twee tot drie weken, een bedrijfsoprichting drie tot vier weken, het oversluiten van een hypotheek twee tot drie weken, en een scheiding vier tot acht weken afhankelijk van de complexiteit.

Een spoedprocedure is mogelijk maar kost meestal €200 tot €500 extra en is niet ideaal omdat er minder tijd is voor controles. Vertraging kan ontstaan door incomplete documenten, problemen bij het Kadasteronderzoek, vertraging bij de hypotheekverstrekker, vakantieperiodes of complexe situaties.

Wat gebeurt er bij de ondertekening?

De ondertekening bij de notaris is het officiële moment van eigendomsoverdracht. Alle partijen zijn aanwezig: koper(s), verkoper(s), de notaris en eventueel de makelaar(s).

De notaris leest de gehele akte van levering voor - dit is wettelijk verplicht. Hij leest alle partijgegevens, de beschrijving van de woning, de koopprijs en betaling, de eigendomsoverdracht en eventuele bijzonderheden voor. Vervolgens is er ruimte voor vragen en controleert de notaris of iedereen vrijwillig tekent en of alle informatie klopt.

Na de ondertekening worden de sleutels officieel overhandigd. Vanaf dat moment ben je eigenaar. De inschrijving bij het Kadaster volgt binnen 15 minuten, en je bent officieel eigenaar zodra deze inschrijving is geregistreerd. Binnen één tot twee weken ontvang je de afschriften en de factuur.

De hele afspraak duurt bij een kleine transactie 30 tot 45 minuten, gemiddeld 45 tot 60 minuten, en bij complexe zaken 60 tot 90 minuten. Sommige notarissen bieden ook digitale ondertekening via videobellen aan, maar dit is minder persoonlijk en niet voor alle transacties mogelijk.

Veelgestelde vragen

Moet ik voor een huis altijd naar een notaris?

Ja, voor het kopen of verkopen van een huis is een notaris wettelijk verplicht in Nederland. Dit is nodig omdat eigendomsoverdracht juridisch waterdicht moet zijn, ter bescherming van zowel koper als verkoper, om fraude te voorkomen, omdat een betrouwbaar kadaster essentieel is, en vanwege de grote financiële belangen.

De notaris controleert of de verkoper echt eigenaar is, checkt of er hypotheken of beslagen op rusten, zorgt voor een juridisch correcte akte van levering, regelt de inschrijving bij het Kadaster en verzorgt de hypotheekakte indien nodig.

Gebruikelijk is dat de koper de notaris kiest én betaalt, omdat de koper het grootste belang heeft bij een zorgvuldige controle. Voor een gemiddelde huiskoop betaal je €1.350 tot €2.600 aan notariskosten inclusief hypotheekakte en kadasterkosten.

Kan ik naar elke notaris in Nederland?

Ja, sinds 1999 mag je elke notaris in Nederland kiezen, ongeacht waar je woont of waar de woning staat. Voor 1999 waren notarissen regionaal beperkt door het vestigingsplaatsenstelsel, maar nu heb je volledige keuzevrijheid.

Een lokale notaris heeft als voordeel dat hij dichtbij is voor afspraken, kennis heeft van de lokale markt en persoonlijk contact eenvoudiger is. Een notaris elders kan lagere kosten hebben, betere reviews, de specialisatie die je zoekt, of goede online dienstverlening bieden.

Notarissen in grote steden zijn vaak duurder dan in kleinere plaatsen, en online notarissen zijn vaak het goedkoopst. Check altijd reviews en reputatie, transparantie over kosten, bereikbaarheid en communicatie, en ervaring met jouw type transactie. Vraag offertes bij minimaal drie notarissen en vergelijk zowel prijs als service.

Wat is het verschil tussen een notaris en een makelaar?

Notaris en makelaar hebben totaal verschillende rollen bij een huiskoop. De verkopend makelaar vertegenwoordigt de verkoper, bepaalt de vraagprijs, organiseert bezichtigingen, onderhandelt met kopers, stelt de koopovereenkomst op en begeleidt tot aan levering.

De aankoopmakelaaar vertegenwoordigt de koper, zoekt geschikte woningen, adviseert over het bod, onderhandelt met de verkoper, controleert de koopovereenkomst en begeleidt de koper.

De notaris daarentegen is onpartijdig voor beide partijen. Hij controleert juridische aspecten, maakt de akte van levering, verzorgt de eigendomsoverdracht, regelt de hypotheek indien nodig en schrijft in bij het Kadaster.

De samenwerking werkt zo: eerst zoekt de makelaar een woning, onderhandelt en maakt de koopovereenkomst. Daarna zorgt de notaris voor de juridische afwikkeling en eigendomsoverdracht.

Qua kosten betaalt de verkoper de verkopend makelaar (1-2% van de verkoopprijs), betaalt de koper optioneel een aankoopmakelaaar (€2.000-€5.000), en betaalt de koper verplicht de notaris (€1.350-€2.600).

Hoeveel kost een notaris voor een huis?

De notariskosten bij een huiskoop liggen tussen €1.350 en €2.600. Dit bestaat uit de akte van levering (notarishonorarium €800-€1.500, afhankelijk van woningprijs en complexiteit), de hypotheekakte (€400-€800, alleen nodig bij hypotheek), kadasterkosten (€150 voor inschrijving levering en €150 voor inschrijving hypotheek, vastgesteld door overheid), en overige kosten zoals identiteitsverificatie (€10-€30), bankgarantie controle (€50-€100) en administratiekosten (€50-€150).

De prijs wordt beïnvloed door de woningprijs (hogere prijs betekent hogere kosten), complexiteit (zoals erfpacht of monumentenpand), locatie van het kantoor (grote stad is duurder), type notaris (online is vaak goedkoper) en of er sprake is van spoedlevering (met mogelijke toeslag).

Besparen is mogelijk door minimaal drie notarissen te vergelijken, een online notaris te overwegen, de akte te combineren met de hypotheekakte voor pakketkorting, of een notaris buiten de grote stad te kiezen. Betaling gebeurt meestal voorafgaand aan de ondertekening of direct erna via de bank.

Kan ik mijn hypotheek oversluiten bij een andere notaris?

Ja, bij oversluiten van je hypotheek mag je een andere notaris kiezen dan die je oorspronkelijk had. Redenen om een andere notaris te overwegen zijn een betere prijs (oversluiten is eenvoudiger dan een eerste hypotheek en kost €400-€800), betere service, of meer specialisatie in oversluiten.

De notaris regelt bij oversluiten het aflossen van de oude hypotheek, het doorhalen van de oude hypotheek bij het Kadaster, het opstellen van een nieuwe hypotheekakte, het inschrijven van de nieuwe hypotheek, en eventueel het regelen van extra geld lenen.

De kosten zijn veel lager dan bij een eerste hypotheek: notarishonorarium €400-€600, kadaster doorhaling €100, kadaster inschrijving €150, voor een totaal van €650-€850. Er is geen nieuwe akte van levering nodig omdat je eigenaar blijft - alleen de hypotheek wijzigt.

Start het proces drie tot vier maanden voor het einde van de rentevaste periode voor de beste keuze en tijdige afhandeling. Lees alle details in onze gids over oversluiten van je hypotheek.

Moet ik zelf mijn notaris kiezen of mag de verkoper dat?

Bij een huiskoop kiest de koper de notaris, niet de verkoper. Dit is logisch omdat de koper het grootste belang heeft bij zorgvuldige controle, de koper de notaris betaalt, de koper het financieel risico neemt, en de wetgeving de koper deze keuze geeft.

De verkoper mag wel een notaris voorstellen, maar je bent niet verplicht deze te kiezen en de verkoper mag niet eisen dat je een bepaalde notaris gebruikt. Redenen waarom een verkoper een voorkeur heeft, kunnen zijn dat hij de notaris al kent, er een vertrouwensrelatie is, of hij eerder goede ervaring had.

Waarom je eigen keuze vaak beter is: jij betaalt dus jij kiest, je hebt controle op de kosten, je hebt zekerheid van onafhankelijkheid, en je kunt je eigen vertrouwde adviseur kiezen.

Een compromis is mogelijk als de verkoper een sterke voorkeur heeft. Vraag waarom, check de reviews van deze notaris, vraag een offerte, vergelijk met je eigen keuze en beslis op basis van prijs en kwaliteit. Bij onenigheid heeft de koper het laatste woord - dit staat zelfs in de standaard koopovereenkomst.

Bij nieuwbouwprojecten kiest de projectontwikkelaar soms de notaris voor het hele project vanwege de praktische reden dat er veel leveringsaktes tegelijk zijn. Controleer wel de kosten en vraag om korting bij grote volumes.

Vind de beste notaris voor jouw situatie

Klaar om een notaris te vinden? HuisAssist helpt je bij het vergelijken en vinden van de beste notaris voor jouw situatie.

Direct aan de slag

Vul het formulier in en ontvang gratis offertes van gecertificeerde notarissen bij jou in de buurt. Vergelijk prijs, service en reviews om de beste keuze te maken - volledig gratis en vrijblijvend.